Рэзалюцыя Еўрапарламента па БелАЭС з'яўляецца неабгрунтаваным палітычным крокам - венгерскі эксперт

15 лютага, Мінск /Кар. БЕЛТА/. Рэзалюцыя Еўрапейскага парламента па Беларускай АЭС з'яўляецца зусім неабгрунтаваным палітычным крокам. Аб гэтым заявіў венгерскі эксперт у галіне атамнай энергетыкі, член венгерскага таварыства Elektrotechnika (незалежная прафесійная арганізацыя атамнай галіны) Жолт Харфаш у сваім матэрыяле на венгерскім партале навін Origo, паведамляе БЕЛТА.

Венгерскі эксперт звярнуў увагу, што прадстаўнікі еўрапейскіх палітычных партый, якія выступаюць супраць ядзернай энергетыкі, падтрымліваючы рыторыку Літвы, прымеркавалі сваю рэзалюцыю да часу візіту на БелАЭС экспертаў ENSREG. "Тым самым яны спрабуюць стварыць уражанне, што Беларуская АЭС не адпавядае міжнародным стандартам, хоць факты сведчаць аб зусім адваротным. Рэзалюцыя Еўрапарламента з'яўляецца яшчэ адным непрыемным доказам памылковай еўрапейскай энергетычнай палітыкі, якая дыскрымінуе атамную энергетыку", - піша Жолт Харфаш.

Бяспека і грамадская прымальнасць атамнай электрастанцыі з'яўляюцца ключавым пытаннем для Беларусі, таму Мінск цесна супрацоўнічаў з міжнароднымі прафесійнымі арганізацыямі з моманту пачатку будаўніцтва Беларускай АЭС. "Заява аб тым, што Беларуская атамная электрастанцыя не адпавядае рэкамендацыям Міжнароднага агенцтва па атамнай энергіі, з'яўляецца паклёпам з боку Еўрапейскага парламента", - лічыць член венгерскага таварыства Elektrotechnika.

Па запрашэнні ўрада Беларусі МАГАТЭ правяло комплексную праверку новых энергаблокаў у 2017 годзе. У час SEED-місіі была ацэнена гатоўнасць АЭС процістаяць знешнім небяспекам і ўздзеянням. "Гэта місія вызначыла, што Беларусь робіць усё магчымае, каб два новыя, будуемыя блокі маглі процістаяць самым значным знешнім уздзеянням. Эксперты місіі асобна падкрэслілі высокую якасць праграмы аналізу знешніх пагроз, а таксама інтэграцыю ў ахоўных сістэмах 17 дадатковых мер, распрацаваных на аснове вопыту аварыі на АЭС "Фукусіма", - нагадаў Жолт Харфаш.

Энергаблокі Беларускай АЭС аснашчаны рэактарам тыпу ВВЭР-1200. "Цікава, што Еўрапейская камісія ў ходзе дэталёвага вывучэння праекта "Пакш-2" (АЭС у Венгрыі. - Заўвага БЕЛТА), прыйшла да высновы, што два новыя энергаблокі з рэактарамі тыпу ВВЭР-1200 адпавядаюць самым строгім стандартам у галіне ядзернай бяспекі і радыяцыйнай аховы", - заўважыў эксперт.

"Што датычыцца місіі Еўрапейскай групы рэгулюючых органаў ядзернай бяспекі, няма і размовы аб тым, што эксперты калі-небудзь заклікалі б да прыпынення ўводу блока БелАЭС у эксплуатацыю, уражанне чаго спрабуе стварыць Еўрапейскі парламент у сувязі з візітам місіі ENSREG", - звярнуў увагу Жолт Харфаш.

Інспекцыі еўрапейскіх атамных электрастанцый, якія называюцца стрэс-тэстамі, былі ініцыіраваны ENSREG пасля аварыі на японскай АЭС "Фукусіма", выкліканай моцным землетрасеннем і цунамі. Гэтыя тэсты праводзіліся на дзеючых атамных электрастанцыях, у тым ліку на венгерскай "Пакш", і на падставе вынікаў фармуляваліся рэкамендацыі. Такая комплексная праверка была неабавязковай для Беларусі, паколькі там АЭС была на стадыі будаўніцтва, але краіна ў добраахвотным парадку вырашыла правесці стрэс-тэсты сваёй АЭС у 2016-2018 гады.

Стрэс-тэсты складаліся з трох этапаў. Спачатку будуемая атамная электрастанцыя правяла самаацэнку выканання патрабаванняў, уключаных у стрэс-тэсты, а потым па запыце ўрада Беларусі пад кіраўніцтвам нацыянальнага ядзернага органа была выканана нацыянальная ацэнка. Гэта работа была ацэнена экспертамі ENSREG у рамках партнёрскай праверкі.

На аснове еўрапейскай методыкі была разгледжана ўстойлівасць АЭС да стыхійных бедстваў - паводак, землетрасенняў і экстрэмальных з'яў прыроды, а таксама ўстойлівасць АЭС да спалучэнняў неспрыяльных прыродных уздзеянняў, што было адным з галоўных урокаў падзей, якія адбыліся на АЭС "Фукусіма".

Другім разглядаемым аспектам была бяспека атамнай электрастанцыі ва ўмовах поўнага адключэння электраэнергіі або страты энергазабеспячэння, а таксама ва ўмовах страты цепланасіцеля, паколькі размова ідзе аб вода-вадзяных рэактарах, а трэцім аспектам было кіраванне гіпатэтычнымі цяжкімі запраектнымі аварыямі. На падставе гэтага аналізу былі сфармуляваны прапануемыя меры па павелічэнні запасаў бяспекі і ўзмацненні бяспекі. З улікам рэкамендацый, зробленых па выніках партнёрскай праверкі ENSREG, у нацыянальны план дзеянняў былі ўключаны 23 мерапрыемствы па павышэнні бяспекі.

Як адзначыў Жолт Харфаш, тэхнічныя і інжынерныя рашэнні, якія выкарыстоўваюцца на Беларускай АЭС, а таксама прымяняемая канцэпцыя бяспекі накіраваны на выключэнне аварый. Шанцы на значную аварыю вельмі малыя, гіпатэтычныя, але тым не менш пасля аварыі на АЭС "Фукусіма" трэба быць падрыхтаваным і да такіх падзей. Так, электразабеспячэнне БелАЭС забяспечваецца ва ўсіх сітуацыях, пасіўнае адвядзенне цяпла прадугледжана і пры страце цепланасіцеля, а на выпадак аварыйнай сітуацыі пад рэактарам ёсць пастка расплаву актыўнай зоны.

З улікам гэтага венгерскі эксперт лічыць, што рэзалюцыя Еўрапарламента, якая ставіць пад сумненне адпаведнасць Беларускай АЭС міжнародным стандартам, з'яўляецца "зусім неабгрунтаваным палітычным крокам".

Беларуская АЭС будзе выпрацоўваць каля 18 млрд кВт.гадз электраэнергіі ў год пасля ўводу ў эксплуатацыю абодвух блокаў. Станцыя будзе забяспечваць каля 40 працэнтаў патрэбнасці краіны ў электраэнергіі і заменіць 4,5 млрд куб.м прыроднага газу ў год. Тым самым будзе ўнесены значны ўклад у ахову клімату і дасягненне мэт, выкладзеных у Парыжскім пагадненні па клімаце.